Slovanský svět 03/2015

Svět budoucnosti -  Poselství Slovanů od břehů Dunaje

Miloš Zverina, generální tajemník Všeslovanského výboru a předseda SLAVICA, o.z.

Z ruského originálu «Славянство и мир будущего, Послание славянам с берегов Дуная от Людевита Штура» do slovenštiny přeložila  Helena Tišková. Kniha byla vydaná u příležitosti 12. Všeslovanského sněmu, který se konal v Moskvě ve dnech 21.-24. května 2015.

Tento nádherný traktát L.Štúra (1815-1856), musí být právem postaven mezi nejlepší příbuzná literární díla  slovanské myšlenky s hlubokým proniknutím vnitřního odhalení podstaty  charakteru a bytí, duchovního uspořádání a mravních hodnot, odhalujíc národní duši slovanské rasy a z druhé strany objasňujíc kulturně-historické místo  a světové poslání Slovanstva v čele s Ruskem uprostřed jiných národností a kultur. Bylo třeba vytáhnout z nezaslouženého prachu tuto „labutí píseň“ velkého Slovana a tím zabezpečit její čestné místo ve slovenské literatuře, zejména nyní, ve dnech citelné nové vlny slovanské uvědomělosti, zejména v předvečer XII. Všeslovanského sněmu v Moskvě.

PRAWIA. RECEPT NA PŘETVOŘENÍ SVĚTA

Mieczysław Cenin

místopředseda Západoslovanského svazu

Kniha v přístupné podobě obsahuje podrobný popis lidské duchovnosti a svět kultury, které se neustále vytváří.

Prawia je název nové systémové teorie kultury - je to slovanský ekvivalent řeckého Logos, to znamená myšlenky a sily utvářející svět. Zde se rozumí přírodní síly, které vedly k přetvoření hmoty, s komplexními vlastnostmi a strukturou, a později k biologickému životu a lidské kultuře.

Odkaz na slovanské kořeny světového názoru je úmyslný, ale není omezený na přímé jejich bezprostřední přijetí a prosté pokračování. V kontrastu se základy koncepcí západní kultury, která je obecně charakterizována specifikou metafyziky (nezávislosti na celkovém a na ideologii přisvojení si světa), až po její odmítnutí - pseudovědecká iluze. Obě verze oddělují základnu kultury od skutečné reality.

Prawia - teorie kultury byla založena na předpokladu, že svět je systém, který zahrnuje všechno a je nedělitelný. Kultura není jen novým subsystémem světa, ona v něm vyrostla, dala mu strukturu, aktivně se podílí na jeho transformaci a je s ním ztotožněná. Takto se svět přírody  stává její součástí jako základ veškerého života, který musí být chráněn.

Všechny tyto teorie jsou prezentovány ve formě rozhovoru, v němž autor stručně a výstižně vysvětluje její nejdůležitější prvky tvořící jednotný celek.

V první části, nazvané Prawia, jsou diskutovány základní pojmy koncepce duchovnosti a dějetvorný mýtus. Autor jim dává moderní a vědecký význam, a odkazy na osobitosti tvůrců umění a významu jejich děl v kultuře, argumentuje, proč  je třeba uznat je jako klíčové pro pochopení mechanismů vzniku a vývoje dynamického světa, ve kterém žijeme.

Ve druhé části Celý systém najdeme původní využití znalostí obecné teorie systémů k vysvětlení fungování virtuálního světa kultury, aniž bychom se uchylovali k metafyzice. To je považováno za vývoj z vrcholu, tedy od nejobecnějších a nejstarších dynamismů kosmických struktur hmoty k další úrovni  biologického vývoje života psychické a duchovní, která tento svět vyplňuje. Tímto způsobem se člověk stává nejen rostoucím povědomím, ale i rozumem  světa. Usiluje o převzetí kontroly nad ním, převezme roli intelektu, který se stane správcem síly další fáze jeho vývoje v dostupném časoprostoru. Takže dnes bychom měli také rozumět duchovnosti člověka, jako jeho hlavní vlastnosti na světě. S ohledem na tyto vlastnosti přiřadit světu materialistický charakter a relevance materialistického světového názoru, zdá se být zatížením vyššího uznání chyb nadpřirozených zdrojů jeho vzniku.

Matrix je třetí část Prawii obsahující soubornou a kritickou diagnózu současného stavu systému lidské kultury. Čtenář se dozví celou řadu příčin vedoucích naši civilizaci k sebedestrukci a k formám patologické normálnosti neboli uvalení a nadvládu takových standardů našeho žití, za kterými se skrývá ubíjení lidské subjektivity a destruktivní využívání životního prostředí. Použití termínu matrix usnadňuje poznání povahy těchto jevů a rozpoznání jejich důsledků, které nyní stále více a bolestně zažíváme.

Autor, nicméně, nekončí analýzou a kritikou současného systému neoliberální a globální sociálně-politicko-ekonomické fundamentální virtuální reality Matrixu v celkové krizi západní kultury. Podařilo se mu vytvořit komplexní návrh změn, které by měly být provedeny v rámci revolučních změn pokojnou cestou. Ukazuje reálnost takového procesu transformace "zdola" ve jménu vlastních, správně pochopených zájmů každého člena lidské společnosti. Prezentuje obrysy projektu kultury Prawii determinované dějetvorným mýtem prawii, ukazuje cestu jak vypracovat individuální plány života každého jedince v souladu s tím, co je pro všechny lidi  nejdůležitější a zároveň jednoznačně společné. Toto je třetí část obsahu knihy s názvem Jak žít. Čtvrtá část Velká změna je jejím doplněním zahrnujícím projekt systémové transformace zahrnující náš společný život od subsystému osvěty a výchovy po subsystém právní a ochrany zdraví po ekonomiku a hospodářství. Návrhy na reformu práva s poukazem na nutnost tvorby litery zákonů prostřednictvím jejich ducha na základě etického systému založeného Prawii jako systémové koncepce kultury, se odkazuje na nesrovnatelné bývalé hodnoty slovanského právního řádu. Obecně skutečnosti celého programu uzdravení systému kultury jsou do značného stupně  spojeny se slovanskou mentalitou a duchovnosti, ale autor netvrdí,  že mimo svá území je není možné dosáhnout.

Samozřejmě autor také netvrdí, že Prawiu je třeba uznat za jednu a jedinou správnou cestu vedoucí k nutné velké systémové změně. Navrhuje stimulovat reflexi a hledat způsoby, jak dosáhnout cíle, které považujeme za rozumné a společné.

Kniha je k dispozici na vyžádání na: Mieczysław @ prawia.org.

Podrobný text je na autorových webových stránkách: www.prawia.pl

Mieczysław Cenin

PRAWIA. PRZEPIS NA UPRAWIANIE ŚWIATA

Książka w przystępnej formie zawiera wszechstronny opis duchowości człowieka i świata kultury, który on nieustannie kreuje.

Prawia-nazwa nowej systemowej teorii kultury - jest słowiańskim odpowiednikiem greckiego Logosu, czyli myśli i siły sprawczej świata. Oznacza tutaj siły przyrody, które doprowadziły do powstania materii, o złożonych własnościach i strukturze, a później do życia biologicznego i człowieczej kultury.

Nawiązanie do słowiańskich korzeni światopoglądowych jest zamierzone, ale nie ograniczone do bezpośredniego ich przyjęcia i prostej kontynuacji. Natomiast podstawy zachodnich koncepcji kultury zachodniej z reguły charakteryzuje swoista metafizyka (niezależność od całościowego i ideologia zawłaszczania świata) , a po jej odrzuceniu – pseudonaukowa iluzja. Obie wersje odrywają podstawy kultury od realnej rzeczywistości.

Teoria kultury Prawii została oparta na założeniu, że świat jest systemem, obejmującym wszystko i niepodzielnym. Kultura nie jest tylko nowym podsystemem świata, ona w nim wyrosła, nadała mu strukturę, aktywnie uczestniczy w jego przemianach i jest z nim tożsama. W ten sposób to świat natury staje się jego częścią jako podłoże wszelkiego życia, które należy chronić .

Całość tej teorii została przedstawiona w formie rozmowy, w której autor krótko i rzeczowo wyjaśnia jej najważniejsze elementy tworzące spójną całość.

W pierwszej części, noszącej nazwę Prawia, są omówione podstawowe pojęcia koncepcji: duchowość i mit dziejotwórczy. Autor nadaje im nowoczesne i naukowe znaczenie, a odniesienia do osobowości twórców sztuki i znaczenia ich dzieł w kulturze przekonują do uznania ich za kluczowe dla zrozumienia mechanizmów dynamicznego powstawania i rozwoju świata, w którym żyjemy.

W części drugiej System czyli całość znajdujemy oryginalne wykorzystanie wiedzy z zakresu ogólnej teorii systemów do wyjaśnienia funkcjonowania wirtualnego świata kultury bez odwoływania się do metafizyki. Jest on traktowany jako rozwijający się od góry, tzn od najogólniejszych i najstarszych dynamizmów struktur kosmicznej materii do kolejnych poziomów rozwoju życia od biologicznego po psychiczne i duchowe, które ten świat fraktalnie wypełniają głównie do jego wnętrza. Na tej drodze człowiek staje się niejako rozwijającą się świadomością i rozumem świata. Zmierza on nie tyle do zawładnięcia nim, co przyjęcia roli intelektu, który staje się sprawczą siłą kolejnej fazy jego rozwoju w dostępnej czasoprzestrzeni. Tak też współcześnie powinniśmy pojmować duchowość człowieka oraz główne własności świata. W świetle takich właściwości przypisywanie światu materialistycznego charakteru i trafności materialistycznego światopoglądu zdaje się być obarczone większym błędem uznawanie ponadnaturalnych źródeł jego stworzenia.

Matrix to trzecia część Prawii zawierająca wszechstronną i krytyczną diagnozę obecnego stanu systemu człowieczej kultury. Czytelnik pozna różnorodne przyczyny prowadzące naszą cywilizację do samodestrukcji oraz formy patologicznej normalności czyli narzucania i dominacji takich standardów naszego życia za którymi skrywa się zabijanie podmiotowość człowieka i wyniszczająca eksploatują jego środowisk. Użycie nazwy matrix ułatwia rozpoznanie charakteru tych zjawisk i ich konsekwencji obecnie coraz łatwiej dostrzegalnych i boleśnie doświadczanych.

Autor jednak nie poprzestaje na analizie i krytyce obecnego neoliberalnego i globalnego systemu społeczno-polityczno-ekonomicznego fundującego nam wirtualną rzeczywistość Matrixa w całokształcie kryzysu kultury Zachodu. Zdobył się na zaprojektowanie całościowego projektu zmian, które należy przeprowadzić w ramach rewolucji systemu na pokojowej drodze. Wykazuje realność takiego przedsięwzięcie poprzez uruchomienie procesu transformacji „od dołu” i w imię własnych, prawidłowo rozumianych interesów każdego członka ludzkich społeczności. Przedstawia zarys projektu kultury Prawii determinowanej mitem dziejotwórczym prawii, pokazującego drogę do sporządzania indywidualnych planów życiowych każdej jednostki w zgodności z tym, co dla wszystkich ludzi jest rzeczywiście najważniejsze i jednocześnie wspólne. Taka jest zawartość trzeciej części książki zatytułowanej Jak żyć. Część czwarta Wielka zmiana jest jej dopełnieniem stanowiącym projekt transformacji systemowej obejmującej nasze życie społeczne od podsystemu oświaty i wychowania poprzez podsystem prawny i ochrony zdrowia po ekonomię i gospodarkę. W propozycji dotyczących reformy prawa autor , wskazując na konieczność poprzedzenia tworzenia jego litery przez tworzenie jego ducha w oparciu o system etyczny wywiedziony z Prawii jako systemowej koncepcji kultury, odwołuje się do niezrównanej dawnej praworządności słowiańskiej. W ogóle realność całego programu uzdrowienia systemu kultury w znaczącym stopniu wiąże ze słowiańską mentalnością i duchowością, ale nie twierdzi, że poza jej obszarem nie jest ona możliwa do osiągnięcia.

Oczywiście autor nie rości sobie pretensji do uznania Prawii za jedyną i jedynie słuszną drogą prowadząca do niezbędnej wielkiej zmiany systemowej. Jego propozycja ma skłaniać do refleksji i poszukiwania różnych sposobów osiągania celów, które uznamy za słuszne i wspólne.

Książka dostępna na zamówienie pod adresem mieczyslaw@ prawia.org. Podobny tekst znajduje się w serwisie internetowym autora www.prawia.pl